Đức Thánh Cha Lêô XIV: Truyền giáo bằng giáo dục – Giáo dục bằng truyền giáo

Trong buổi gặp gỡ các tu sĩ Lasan, Đức Thánh Cha không chỉ chúc lành cho sứ vụ giáo dục, mà còn nâng tầm nó như một thừa tác vụ thực sự trong lòng Hội Thánh, được cắm rễ trong Bí tích Rửa tội – “Giảng dạy không chỉ là một công việc, mà là một sứ mạng – một sự thánh hiến.” Ngài cầu chúc cho ơn gọi của Dòng tiếp tục lớn lên, để nơi mỗi lớp học là một mảnh đất truyền giáo, và nơi mỗi người thầy là một chứng nhân của Tin Mừng.

Sáng thứ Năm ngày 15/5/2025, Đức Thánh Cha đã gặp gỡ các tu sĩ Dòng Lasan nhân dịp kỷ niệm 300 năm dòng được Đức Biển Đức XIII ban sắc lệnh thành lập dòng và phê chuẩn tu luật của dòng, và 75 năm Đức Piô XII chọn Thánh Gioan Lasan làm bổn mạng các nhà giáo dục.

Dòng Lasan được Thánh Gioan Lasan thành lập vào năm 1680, sau đó được Tòa Thánh phê chuẩn vào năm 1725, với mục đích giáo dục giới trẻ tại các trường học. Sau 300 năm, hiện nay Dòng Lasan có gần 3.000 tu sĩ hiện diện tại 550 cộng đoàn ở 80 quốc gia.

Trong bài diễn văn, Đức Thánh Cha nhận xét rằng “Sau ba thế kỷ, thật tuyệt vời khi thấy sự hiện diện của các anh em vẫn tiếp tục mang đến sự tươi mới của một thực tế giáo dục phong phú và rộng lớn, mà tại nhiều nơi trên thế giới, với lòng nhiệt thành, lòng trung thành và tinh thần hy sinh, anh em vẫn cống hiến hết mình cho việc đào tạo những người trẻ”. Và ngài mời họ cùng suy tư hai khía cạnh quan trọng trong lịch sử của dòng.

Chú ý đến tính hợp thời: những cải cách của Thánh Gioan Lasan

Trước hết, Đức Thánh Cha nói đến việc chú ý đến tính hợp thời trong hoạt động của Dòng Lasan. Thánh Gioan Lasan đã đáp lại lời kêu gọi của một giáo dân trong việc duy trì “trường học dành cho người nghèo” và xem đây là dấu hiệu Chúa mời gọi, và đã chấp nhận thử thách và bắt tay vào làm việc. Ngài đã tạo ra một hệ thống giáo dục mới: hệ thống trường học Kitô giáo, miễn phí và đón nhận tất cả mọi người”.

Bên cạnh đó, Đức Thánh Cha nêu lên những cải cách của Thánh Gioan Lasan: việc giảng dạy hướng tới lớp học chứ không còn nhắm vào từng học sinh; sử dụng tiếng Pháp làm ngôn ngữ giảng dạy thay cho tiếng Latinh; mở các lớp học vào Chúa Nhật để cả những người trẻ phải làm việc vào các ngày trong tuần cũng có thể tham gia; sự tham gia của gia đình vào chương trình giảng dạy của nhà trường.

Giúp người trẻ vượt qua những trở ngại như sự cô đơn, chủ nghĩa cá nhân, hình thức

Đức Thánh Cha nhận xét rằng những vấn đề nảy sinh, thay vì làm thánh nhân nản lòng, lại thúc đẩy ngài tìm kiếm những câu trả lời sáng tạo và mạo hiểm vào những con đường mới, thường chưa được khám phá. Nêu lên những trở ngại đối với người trẻ như: sự cô lập, mô thức tư duy bị suy yếu bởi thuyết tương đối, sự phổ biến của nhịp điệu và lối sống thiếu lắng nghe, suy tư và đối thoại, ở trường học, trong gia đình, … Đức Thánh Cha khẳng định rằng chúng ta có thể sử dụng những khó khăn này như bàn đạp “để khám phá những cách thức, phát triển các công cụ và áp dụng những ngôn ngữ mới, qua đó tiếp tục chạm đến trái tim của học sinh, giúp đỡ và khuyến khích các em can đảm đối mặt với mọi trở ngại để cống hiến hết mình trong cuộc sống, theo kế hoạch của Chúa”.

Thừa tác vụ giảng dạy: truyền giáo bằng giáo dục và giáo dục bằng truyền giáo 

Điểm quan trọng thứ hai trong thực tại của ơn gọi Lasan, theo Đức Thánh Cha, là việc giảng dạy được sống như một thừa tác vụ và sứ mạng, như sự thánh hiến trong Giáo hội. Thánh Gioan Lasan đã thúc đẩy trong Giáo hội thời ngài một thực tại chưa từng được biết đến: đó là giáo viên và giáo lý viên giáo dân được trao phó, trong cộng đồng, một “thừa tác vụ” đích thực và đúng đắn, theo nguyên tắc truyền giáo bằng giáo dục và giáo dục bằng truyền giáo (xem Phanxicô, Diễn văn gửi những người tham dự Tổng hội của các Sư huynh Trường Kitô, ngày 21 tháng 5 năm 2022).

Đặc sủng giảng dạy: Lời giải thích hùng hồn cho thừa tác vụ tư tế, ngôn sứ và vương giả của các tín hữu

Do đó, Đức Thánh Cha nói tiếp, đặc sủng hoạt động ở trường học, lời khấn thứ tư – giảng dạy – của dòng, “ngoài việc là một dịch vụ cho xã hội và một công việc bác ái quý giá, ngày nay vẫn xuất hiện như một trong những lời giải thích đẹp đẽ và hùng hồn nhất về thừa tác vụ tư tế, ngôn sứ và vương giả mà tất cả chúng ta đã nhận được trong Bí tích Rửa tội.

Hồng Thủy – Vatican News