Một ý nghĩ cám dỗ thoáng qua – Liệu có phải là tội?

Nhiều người trong chúng ta từng trải qua những ý nghĩ cám dỗ bất chợt xuất hiện trong đầu và tự hỏi liệu mình có phạm tội hay không. Liệu ta có cần xưng tội chỉ vì một ý nghĩ thoáng qua ấy?

Ranh giới giữa cám dỗ và tội lỗi đôi khi mong manh đến mức khó phân định. Chắc hẳn ai cũng từng có lúc một ý nghĩ không tốt vụt đến trong tâm trí. Nhiều người ngay lập tức cảm thấy ray rứt, thậm chí tự trách mình, dù họ không hề đồng tình hay nuôi dưỡng ý nghĩ ấy - nó chỉ xuất hiện một cách vô thức.

Tuy nhiên, như bất kỳ linh mục giải tội nào cũng sẽ nhắc nhở, bị cám dỗ không đồng nghĩa với phạm tội. Bạn có thể bị cám dỗ - giống như Chúa Giêsu đã từng trong hoang địa - mà vẫn giữ linh hồn thanh sạch, không vướng chút tì ố nào.

Vậy đâu là ranh giới giữa cám dỗ và tội lỗi?

Ba giai đoạn của một cám dỗ

Thánh Phanxicô Saviê, trong tác phẩm Dẫn vào đời sống đạo đức, đã đưa ra một hình ảnh minh họa tuyệt vời:

"Hãy tưởng tượng một nàng công chúa trẻ, được phu quân yêu thương hết mực. Một ngày nọ, có kẻ xấu gửi một sứ giả đến cám dỗ nàng phản bội tình yêu chân thành ấy.

Trước tiên, sứ giả kia sẽ đưa ra những lời đường mật.
Kế đến, nàng công chúa hoặc sẽ cảm thấy dao động, hoặc sẽ chán ghét mà từ chối ngay.
Cuối cùng, nàng hoặc sẽ sa ngã và chấp nhận, hoặc sẽ cương quyết khước từ cám dỗ đó."

Ngài liên hệ hình ảnh này với đời sống tâm linh: "Tương tự như vậy, khi Satan, thế gian và xác thịt nhìn vào một linh hồn đã thuộc về Con Thiên Chúa, chúng liền bày ra những cám dỗ và mưu chước, theo ba bước:

1. Tội lỗi được đề nghị trước linh hồn.

2. Linh hồn có thể cảm thấy thích thú hoặc chán ghét nó.

3 Cuối cùng, linh hồn hoặc là đồng ý, hoặc là từ chối nó."

Nói cách khác, cám dỗ diễn ra theo ba giai đoạn chính: sự mời gọi, sự hứng thú (nếu có), và sự đồng thuận hoặc khước từ. Mặc dù ba bước này không phải lúc nào cũng rạch ròi trong mọi trường hợp, nhưng với những tội trọng, chúng ta đều có thể nhận thấy rõ.

Điều then chốt để phân định

Theo Thánh Phanxicô Saviê, điều quan trọng nhất chính là:

"Nếu chúng ta không hề cảm thấy thích thú với cám dỗ và không đồng ý với nó, thì chúng ta không có lỗi gì cả. Trong cám dỗ, chúng ta không hành động mà chỉ chịu đựng. Và nếu ta không tìm thấy niềm vui trong đó, thì ta không đáng trách."

Làm thế nào để biết mình có phạm tội hay không?

Trong mọi vấn đề thuộc về tâm hồn, nếu còn hoài nghi, bạn nên tìm đến cha linh hướng để phân định rõ liệu mình có thực sự phạm tội khi một ý nghĩ cám dỗ thoáng qua trong tâm trí hay không.

Đôi khi, điều này không dễ dàng, nhưng nếu ta tỉnh táo xét mình, phân tích mỗi cơn cám dỗ - xem ta có đồng thuận với nó hay không, hoặc có cảm thấy thích thú với nó hay không - thì ta sẽ hiểu rõ hơn liệu mình có mắc tội hay không.

Cuộc sống nơi trần gian sẽ chẳng bao giờ hoàn toàn thoát khỏi cám dỗ, nhưng càng gần Chúa, linh hồn ta càng vững vàng để chiến thắng những cơn cám dỗ ấy.

Tác giả: Philip Kosloski

Nguồn: Aleteia

Chuyển ngữ: Lm. Giuse Phan Hoàng Nguyễn, RCJ - Dòng Tông Đồ Ơn Gọi