Tình yêu trong hôn nhân: vượt lên trên hạnh phúc

Ý nghĩa đích thực nằm trong tình yêu được trao đi

Gần đây, tôi đã nhận được một bài học sâu sắc – có lẽ là quan trọng nhất – về hôn nhân.
Tôi có dịp trò chuyện với một người phụ nữ có chồng mắc hội chứng Asperger. Anh được chẩn đoán sau khi họ kết hôn. Cô kể với tôi những khó khăn trong việc sống chung với một người không thể thể hiện tình cảm, cũng như không nhận ra nhu cầu được yêu thương từ người khác.

Khi tôi hỏi cô có đang tìm đến sự hỗ trợ tâm lý không, cô đáp có – nhưng dường như không mang lại hiệu quả. Bởi vì nhà tâm lý ấy cố gắng hướng cô theo tư duy cá nhân chủ nghĩa phổ biến ngày nay:
“Nếu chị không hạnh phúc, sao chị còn muốn duy trì cuộc hôn nhân này?”

Và câu trả lời của người phụ nữ ấy khiến tôi lặng người: “Bởi vì tôi yêu anh ấy.”

Chỉ một câu nói, nhưng đủ sức đánh tan mọi lý luận:
Hôn nhân không phải là để tìm kiếm hạnh phúc. Hôn nhân là để yêu thương.
Và cuộc sống, tự bản chất, cũng là để yêu thương.

Hạnh phúc – với vẻ ngoài lấp lánh của nó – thường làm mờ chiếc la bàn của đời người.
Là con người, chúng ta mang trong mình hai khát khao sâu thẳm – thậm chí còn mãnh liệt hơn cả nhu cầu ăn uống – đó là được yêu và được yêu thương người khác.

Con cái không phải lúc nào cũng khiến ta hạnh phúc, nhưng chúng luôn mang đến cơ hội cho ta lớn lên trong tình yêu. Thật tiếc thay, có quá nhiều bậc cha mẹ bỏ lỡ cơ hội quý báu ấy.

Ngay cả khi con cái làm ta thất vọng, ta cũng không từ bỏ chúng – trừ phi ta đang tổn thương sâu sắc về mặt cảm xúc hay tâm lý.

Tôi nhớ đến José María – một người con duy nhất sau khi anh trai qua đời từ nhỏ. Khi mẹ anh bị liệt phải ngồi xe lăn nhiều năm, rồi nằm liệt giường vì Alzheimer, anh đã tự tay chăm sóc bà – ngày cũng như đêm – dù hoàn toàn có đủ điều kiện thuê người chăm sóc. Anh ngủ cạnh mẹ, không rời nửa bước. Nếu lúc ấy có ai hỏi:
“Anh có thấy hạnh phúc không khi làm điều đó?”,
có lẽ một câu trả lời đầy tức giận cũng là điều dễ hiểu.

Bởi vì câu hỏi đúng không phải là “Tôi có hạnh phúc không?”,
mà là “Tôi có đang yêu không?”,

và “Tôi đã yêu đến mức nào, đã cho đi bao nhiêu?”

Một trong những minh chứng nổi bật nhất cho việc thần thánh hóa hạnh phúc chính là câu nói nổi tiếng trong Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ: “Tất cả mọi người sinh ra đều bình đẳng… với quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.”

Thật đáng tiếc, tuyên ngôn đó lại không nhắc đến nhu cầu không thể thiếu của nhân loại: được yêu thương và biết yêu thương. Thay vào đó, nó tôn vinh việc theo đuổi một cảm xúc – hạnh phúc – vốn chỉ hướng về cái tôi cá nhân, khiến ta quên mất người bên cạnh, người đang cần tình yêu của ta để tìm thấy ý nghĩa tồn tại.

Nhiều người bước vào hôn nhân với ảo tưởng: “Tôi kết hôn để được hạnh phúc.” Nhưng họ không nhận ra rằng, sự bền vững của hôn nhân phụ thuộc vào chính quyết tâm yêu thương, chứ không phải cảm xúc thoáng qua. Và khi hạnh phúc – với bản chất mong manh của nó – tan biến, họ cho rằng hôn nhân đã không còn ý nghĩa và chọn lối rẽ và đi tìm kiếm “kho báu” khác.

Đáng buồn thay, cuộc mưu cầu ấy lại chống lại chính bản chất của họ – là yêu – và gây tổn thương sâu sắc cho người bạn đời, thậm chí cả con cái – những người cần nhất chính là tình yêu vô điều kiện từ họ.

Khi con người còn đặt hạnh phúc lên trên khát vọng yêu thương, ly hôn sẽ tiếp tục gia tăng, và thuốc chống lo âu, trầm cảm sẽ ngày càng phổ biến.

Yêu thương là sự hiến dâng. Và để dâng hiến, ta cần hiểu rằng: hạnh phúc của bản thân chỉ là thứ yếu.

Dĩ nhiên, được yêu thương cũng là một nhu cầu thiết yếu. Nhưng người càng non nớt về cảm xúc lại càng dễ nhầm lẫn giữa yêu thương và sự chú ý. Họ tìm kiếm sự công nhận, ngưỡng mộ, những cái "like", những lời khen, và xem đó như bằng chứng của tình yêu – nhưng thực ra, tất cả chỉ là những thay thế tạm bợ cho tình cảm thật sự.

Họ giống như đứa trẻ lên ba, luôn miệng gọi: “Mẹ ơi, nhìn con này! Mẹ ơi, nhìn con đi!”

Khi một người lớn vẫn đặt “thời gian của tôi”, “ước mơ của tôi”, “công việc của tôi” lên trên lời cam kết yêu thương và cho đi, đó là dấu hiệu rõ ràng của một cái tôi chưa trưởng thành.

Sự thiếu chín chắn cảm xúc khiến họ trở nên đòi hỏi – họ mong người khác yêu họ theo cách mà chính họ không thể yêu người khác.

Sigmund Freud từng nói: “Người đang yêu trở nên khiêm nhường. Kẻ yêu thương phải từ bỏ một phần cái tôi của mình.”

Tôi tin rằng: nếu bạn không biết hạ mình, nếu bạn không dám buông bỏ cái tôi ích kỷ, thì khả năng bạn yêu một ai khác ngoài chính mình là vô cùng nhỏ bé. Thật trớ trêu, có những người luôn cho rằng họ yêu rất nhiều – chỉ vì họ muốn được yêu rất nhiều.

Trái lại, người có chiều sâu cảm xúc biết nhận ra nhu cầu của người khác, và biết cách đáp lại bằng sự quan tâm chân thành.

Và chính khi trong hôn nhân, bạn chọn yêu vợ/chồng mình – nghĩa là bạn sẵn sàng từ bỏ thời gian riêng, gác lại mộng tưởng cá nhân, chấp nhận cả hy sinh – để trao đi tình yêu vô điều kiện, chính lúc ấy, bạn chạm tới ý nghĩa đích thực của cuộc sống.
Không chỉ là niềm hạnh phúc thoáng qua, mà là niềm vui sâu lắng và bình an lâu dài: Niềm vui khi biết mình đang sống vì ai, sống để yêu thương. “Bởi vì tôi yêu anh ấy.”

.....

Đức Kitô không xuống thế gian để tìm hạnh phúc.
Nếu đó là mục tiêu của Ngài, thì Ngài đã thất bại hoàn toàn.

Ngài đến để yêu thương, để hiến mình, vì chúng ta và cho chúng ta.
Và để dạy ta biết sống yêu thương: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới: Hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em.” (Gioan 13:34)

Hơn hai nghìn năm trôi qua, thành công của Ngài vẫn vang vọng – nơi những ai thực sự sống theo lời Ngài.

Vấn đề là: chúng ta cứ muốn “yêu” theo cách của riêng mình, cứ mải mê kiếm tìm “hạnh phúc”, nhưng lại không muốn hiến thân, không dám vác thập giá của tình yêu.

Tác giả: Nacho Calderón Castro

Nguồn: exaudi

Chuyển ngữ: Lm. Giuse Phan Hoàng Nguyễn, RCJ _ Dòng Tông Đồ Ơn Gọi